In ons Trendrapport 2023 ‘Wellbeing & Sustainability’ schetsen we een route naar een succesvolle en duurzame toekomst voor bedrijven. Trendwatcher Herman Konings vertaalt deze toekomst in het heden door middel van opvallende internationale tendensen in deze blogreeks.
In deze blog: Een blik op de toekomst van de geestelijke gezondheidszorg.
Met stijgende angstniveaus en een groeiend bewustzijn onder jongeren over geestelijke gezondheidsproblemen, ontstaat er een cultuur van openheid. Angst heeft depressie in de afgelopen tien jaar wereldwijd overtroffen als de meest voorkomende reden waarom studenten hulp zoeken. Uit een enquête van Girl Up, een VN-organisatie onder 3.500 meisjes in zeven landen, blijkt dat driekwart van hen graag een meer open dialoog over geestelijke gezondheid wil. Dat wordt gestimuleerd door beroemdheden als Billie Eilish, Justin Bieber en Simone Biles. Zij hebben allemaal in het openbaar over hun eigen demonen gesproken.
Yamikawaii
Vorige generaties gingen om met geestelijke gezondheid door het onderwerp te negeren en het taboe het beleid (en de behandeling) te laten dicteren. Vandaag delen tieners hun verhalen online en richten organisaties op om deze problemen aan te pakken. In Azië, waar taboes worden versterkt, richten jongeren communities op die sombere denkwijzenuit het verdomhoekje willen halen. Yamikawaii is bijvoorbeeld een Japanse subcultuur die een ‘ziekelijk leuke’ esthetiek gebruikt – inclusief spuiten, pillen en bondage-uitrusting – met de bedoeling juist te praten over emotioneel leed.
In China zien we iets gelijkaardig. Introverte tieners voelen zich nauw verbonden met een Fins stripfiguurtje, Matti, dat veel bloost en onhandig is in sociale situaties. Hij heeft moeite zichzelf te prijzen, is niet goed in smalltalk en bang om naast iemand in de bus te zitten. Matti is het bescheiden hoofdpersonage in de cartoon Finnish Nightmares van Karoliina Korhonen. Het personage is een stereotypering van de Finnen, maar heeft toch veel harten gewonnen onder introverte mensen in Finland. Maar ook – dankzij het wereldwijde web – in China. Matti heeft zelfs een nieuwe term in het Mandarijn geïnspireerd: ‘jingfen’ (精芬), wat ‘spiritueel Fins’ betekent.
Lange wachtlijsten bij psychische hulpverleners
Afdelingen voor jeugdpsychiatrie, overal te lande, alsook jongeren- en studentenpsychologen melden langere, nooit eerder geziene wachtlijsten. Vanuit de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen kwam in 2021 zelfs de onheilstijding dat steeds meer Vlaamse psychotherapeuten hun wachtlijsten noodgedwongen moesten afsluiten. Concreet betekende dat dat de laatste toegelaten hulpvragers ongeveer een jaar moesten wachten op een intakegesprek!
Corona heeft ook hier een paar extra hamerslagen gedreund op de dorpel van de psychische hulpverlener. De schroom is door de nood wat verdreven. Dat had als gevolg dat heel wat mensen alleen maar kunnen vaststellen – en dat best ook met de rest van de wereld willen delen – dat die moedige stap naar de geestelijke gezondheidszorg best is meegevallen. Dat het niet iets is om je voor te schamen! Door de crisis zijn mentale hulpverleners dus overvraagd. De media hebben dat veelvuldig bericht en toegelicht. Dat maakt de professionele psychologische bijstand dan weer nog vlotter minder bijzonder en uitzonderlijk.
Wat ook helpt, is dat heel wat topsporters de laatste jaren hun successen voor een deel ook (willen) toeschrijven aan sportpsychologen en mentale coaching. Ook op televisie wordt in reality- en datingshows steeds vaker een blik psychologen opengetrokken. Dat komt de sector van de professionele geestelijke gezondheidszorg (en dus van het psychisch welzijn van een samenleving) ook ten goede. Alles bij elkaar opgeteld, mag trots gemeld worden dat de geestelijke gezondheidszorg in de lift zit, zowel wat het aantal hulpvragen en -vragers betreft, als het aantal aanmeldingen voor een professionele opleiding in de klinische psychologie en psychiatrie.
Ontdek de toekomst van geestelijke gezondheidszorg met toenemende openheid, nieuwe benaderingen en uitdagingen. Lees ons Trendrapport 2023 ‘Wellbeing & Sustainability’ .
