Als we ons welzijnsbeleid niet grondig aanpakken, dan kampt ons land tegen 2035 met 600.000 (!) langdurig zieken. Dat werd de voorbije week bekend op basis van berekeningen van het Federaal Planbureau.
Vandaag telt België een half miljoen langdurig zieken. En het zijn vooral mentale gezondheidsproblemen die voor een grote stijging zorgen. Volgens cijfers van het RIZIV steeg tussen 2016 en 2020 het aantal langdurige arbeidsongeschikten ten gevolge van burn-out en depressie met 38,72%: +41,50% voor depressie, +32,53% voor burn-out.
Onze partner Federgon, de federatie van hr-dienstverleners, schreef onlangs een paper ‘Vallen, opstaan en opnieuw aan de slag gaan’ en deze is dus nog steeds brandend actueel.
Daarnaast benadrukt Federgon het belang van een preventief en doordacht duurzaam- welzijnsbeleid. . Een waardevol instrument dat hierbij kan helpen is de People Sustainability Scan.
De paper biedt een daadkrachtig actieplan dat steunt op vier pijlers:
1. Anticiperen: Een preventief welzijnsbeleid ligt hier aan de basis.
Voorkomen is beter en ook goedkoper dan genezen. We moeten in de eerste plaats maximaal vermijden dat mensen langdurig arbeidsongeschikt worden. Een maatschappijbrede focus op zowel mentaal als fysiek welzijn van onze bevolking is in dit kader essentieel. Campagnes van de overheid voor meer sporten, minder roken en gezond eten dragen in grote mate bij tot een betere gezondheid. Ook bij jongere kinderen is er meer en meer aandacht voor het belang van niet enkel fysieke, maar ook mentale gezondheid. De focus op meer preventieve gezondheidszorg kan op termijn leiden tot minder curatieve gezondheidszorg en dus ook bijdragen tot minder langdurig arbeidsongeschikten.
2. Investeren: Zet in op maatwerk en zorg ervoor dat zoveel mogelijk mensen hun weg naar de arbeidsmarkt terugvinden
De niet-medische kost van langdurige arbeidsongeschiktheid bedraagt gemiddeld 50.000 euro per jaar. En gemiddeld zit een persoon die langdurig arbeidsongeschikt is 7,5 jaar thuis. De cijfers uit het onderzoek van IDEA Consult tonen aan dat er vandaag geen excuses meer zijn om niet te investeren in personen die klaar zijn om stappen naar werk te zetten. We moeten als maatschappij onze verantwoordelijkheid opnemen en volop inzetten op re-integratie. Aangezien elke situatie anders is en elke persoon vanuit een andere situatie vertrekt, is maatwerk hier noodzakelijk. Bovendien is een inclusieve en gepersonaliseerde aanpak ook budgettair realistisch en absoluut nodig als we de stijgende trend willen keren.
3. Activeren: Verken en faciliteer werkhervatting, ook bij een andere werkgever
Het is belangrijk dat bij re-integratie van langdurig arbeidsongeschikten alle mogelijke pistes inzake werkhervatting worden bekeken. Dit betekent zowel bij de huidige als bij andere werkgevers de mogelijkheden verkennen. Uit de studie van IDEA Consult blijkt bovendien dat er zowel voor werkgevers als voor medewerkers financiële drempels zijn in het geval van werkhervatting. De uitdagingen in het kader van activering zijn daarom tweeledig: 1. Nood aan een open vizier en een werkhervatting bij zowel de huidige als een andere werkgever overwegen. 2. Zowel voor werkgevers als voor medewerkers de financiële drempels wegwerken en een beter inzicht geven in het financiële plaatje van een werkhervatting.
4. Integreren: van arbeidsmarktkennis en medische expertise met het oog op een terugkeer naar de arbeidsmarkt
Het informeren en sensibiliseren van (behandelende) artsen over de toegevoegde waarde van werk en over hoe in bepaalde gevallen werk ook een meerwaarde kan zijn tijdens het herstelproces is een eerste stap. Vervolgens is er een kader nodig dat het voor artsen mogelijk maakt om te kunnen doorverwijzen naar geschikte arbeidsmarktdienstverleners die toegevoegde waarde kunnen bieden bij het begeleiden en re-integreren van (langdurig) arbeidsongeschikten. HR-dienstverleners actief in loopbaanbegeleiding, arbeidsbemiddeling en/of outplacement,… kunnen een nuttige bijdrage leveren als er wordt nagedacht over hertewerkstelling.
